Zgodnie z art. 41 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (dalej pr. aut.) zarówno w umowie o przeniesienie autorskich praw majątkowych, jak i w umowie licencyjnej należy określić wyraźnie pola eksploatacji, na których utwór może być wykorzystywany. Przy określaniu w umowie pól eksploatacji może nam pomóc art. 50 pr. aut., który zawiera otwarty katalog pól eksploatacji oraz, w zakresie korzystania z programu komputerowego, art. 74 ust. 4 pr. aut. Istotne jest, że umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych oraz umowa licencyjna może dotyczyć tylko tych pól eksploatacji, które są znane w chwili jej zawarcia. Biorąc pod uwagę tempo rozwoju nowych technologii, a co za tym idzie tempo powstawania nowych pól eksploatacji, wyzwaniem może się okazać określenie w umowie pól eksploatacji, które nie zdezaktualizują się w krótkim odcinku czasu.
Z uwagi na dynamiczny rozwój technologii i powstawanie nowych pól eksploatacji przepisanie do umowy wyłącznie pól eksploatacji określonych w art. 50 pr. aut. lub art. 74 ust. 4 pr. aut. może się okazać niewystarczające. Coraz większe znaczenie zaczynają mieć tzw. cyfrowe pola eksploatacji. Przykładami cyfrowych pól eksploatacji są platformy techniczne, tj. UI na desktopie, urządzenie mobilne, smart TV czy konsola do gier, które klasyfikuje się w ten sposób z uwagi na ich odrębne, ekonomiczne znaczenie i pozostawienie decyzyjności odnośnie czasu korzystania z utworu użytkownikowi. Niemniej jednak kierując się tym ostatnim kryterium, streamingu, webcastingu oraz simulcastingu nie można jednak uznać za pola eksploatacji. Ponadto wielu użytkowników korzysta z VOD, czyli oglądania na życzenie. Jest to usługa nadawcy, która zezwala użytkownikowi oglądanie nadawanego filmu albo nagrania w dowolnym momencie, na wybranym przez siebie ekranie. W połączeniu z Pay Per View polega na wykupieniu przez użytkownika dostępu do pojedynczego materiału w ograniczonym czasie. Coraz większą popularnością cieszy się także Augmented Reality (AR), czyli rozszerzona rzeczywistość, będąca połączeniem wirtualnego świata z realnym poprzez umieszczanie w rzeczywistym krajobrazie cyfrowych elementów. Wykorzystują ją aplikacje na smartfonach, tabletach, okularach AR. Użycie technologii AR przez Snapchat przejawia się w filtrach, z kolei najczęściej korzystają z niej twórcy gier komputerowych. Niemniej jednak AR nie jest polem eksploatacji, lecz polem eklektycznym, tzn. sposobem korzystania z utworu składającym się z kilku pól eksploatacji.
Niezależnie od powyższego szczególną ostrożność należy zachować w przypadku udostępniania fotografii lub klipów video, bo YouTube lub Instagram uznaje się za dwa różne pola eksploatacji. Pamiętać należy o tym, że jeżeli umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowa licencyjna nie stanowi inaczej, to twórcy przysługuje odrębne wynagrodzenie za korzystanie z utworu na każdym odrębnym polu eksploatacji.
Rozwój technologiczny nieustannie przyczynia się do wzrostu popularności pól eksploatacji powiązanych z obrotem elektronicznym. Analogiczne wersje ustępują miejsca cyfrowym sposobom rejestracji utworu, co bywa kłopotliwe z punktu widzenia właściwego stosowania prawa. Z jednej strony brak ograniczeń co do miejsca oraz czasu korzystania z utworu może być uznawany za pozytywne zjawisko, z drugiej zaś swoboda dostępu do tego dobra niematerialnego niesie ryzyko nadużyć ze strony nabywcy praw autorskich lub licencjobiorcy. Z tego powodu tak ważne jest, by zawrzeć umowę o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowę licencyjną obejmującą z jednej strony konkretne pola eksploatacji a z drugiej strony obejmującą pola eksploatacji z uwzględnieniem rozwoju nowych technologii.
Choć wskazanie i właściwe określenie znanych w czasie podpisania umowy pól eksploatacji jest kluczowe, aby stosownie wynagrodzić twórcę, to czasem nie sposób sprecyzować każdego z coraz to nowszych cyfrowych pól eksploatacji. Zadanie jest utrudnione również z powodu zjawiska konwergencji mediów, które ujednolica formę przekazu w mediach tradycyjnych (telewizji, radiu) z kształtem transmisji w mediach nowoczesnych (Internecie).
Zatem czy mogę się zabezpieczyć na przyszłość i pomimo tego, że umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowa licencyjna może dotyczyć tylko pól eksploatacji, które są znane w chwili jej zawarcia, to w przypadku powstania nowego pola eksploatacji nie będę mógł z niego skorzystać? Tak, odpowiednio skonstruowana umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowa licencyjna powinna gwarantować nabywcy autorskich praw majątkowych/licencjobiorcy takie prawo. Praktykowanym w obrocie rozwiązaniem jest zawieranie w umowie o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowie licencyjnej klauzuli, w szczególności określającej wynagrodzenie, która ma zastosowanie w momencie pojawienia się nowego pola eksploatacji. Niemniej jednak należy pamiętać, że klauzula ta powinna być sformułowana w taki sposób, aby nie została uznana za nieważną lub bezskuteczną.